Izvještaj o izvršenju budžeta Crne Gore za januar – jul 2022

Prihodi budžeta u periodu januar – jul 2022. godine iznosili su 1088.3 mil. € ili 20,5% procijenjenog BDP-a i veći su 106,1 mil. € ili 10,8%. u odnosu na isti period 2021. godine, dok su u odnosu na planirane veći za 67,1 mil. € ili 6,6%. Prihodi za 7 mjeseci tekuće godine su veći i u odnosu na uporedni period 2019. godine za 90,0 mil. € ili 9%.

Trend dobre naplate po osnovu PDV-a je nastavljen. U tom smislu, prihodi od PDV-a su veći u odnosu na planirane za čak 98,2 mil. € ili 25,4%, dok su u odnosu na sedam mjeseci 2021. godine veći za 139,6 mil. € ili 40,4%.

Pored navedenog, kategorija porez na dobit pravnih lica takođe bilježi značajan rast u poređenju sa planom u iznosu od 7,1 mil. € ili 10,2%, što je pored dobrih rezultata iz poslovne 2021. godine pokazatelj i visokog stepena poreske discipline. U odnosu na prethodnu godinu, prihodi po ovom osnovu veći su za 14,0 mil. € ili 22,2%.

Takođe, prihodi od poreza na međunarodnu trgovinu i transakcije su veći u odnosu na planirane za 4,3 mil. € ili 25,9%, kao rezultat značajnog rasta uvoza.

Dodatno, za sedam mjeseci 2022. godine prihodi od akciza su neznatno veći, za 1,2 mil. € ili 0,9% u odnosu na plan, dok su u odnosu na sedam mjeseci 2021. godine prihodi od akciza veći za 14,7 mil. € ili 12%.

S druge strane, niža realizacija, u odnosu na plan, u iznosu od 19,8 mil. € ili 27,5% zabilježena je kod prihoda po osnovu poreza na dohodak fizičkih lica, prevashodno usljed činjenice da planirani prihodi po osnovu oporezivanja neprijavljenih prihoda još uvijek nisu realizovani, ali se kod ove kategorije prihoda u narednom periodu očekuje naplata po osnovu Reprograma poreskih potraživanja.

Takođe, kategorija doprinosa ostvarena je na nešto nižem nivou od planiranog za 17 mil. € ili 6,9%, kao i u odnosu na prethodnu godinu za 50,4 mil. € ili 18,0%, a kao rezultat ukidanja doprinosa za zdravstveno osiguranje. Takođe, i kod ove kategorije prihoda se u narednom periodu očekuju efekti po osnovu Reprograma poreskih potraživanja. 

Prihodi budžeta u julu 2022. godine iznosili su 165,8 mil. €, što je za 28,3 mil. € ili 14,6% manje u odnosu na isti mjesec prethodne godine, a usljed činjenice da je u julu prošle godine EPCG izvršila uplatu dobiti za 2020. godinu u iznosu od oko 30 mil. €. U odnosu na plan prihodi budžeta u julu niži su za 23,2 mil. € ili 12,3%.

Navedeno odstupanje posljedica je, prije svega umanjenja akcize na promet bezolovnog benzina i gasnih ulja za 50%, kao i činjenice da nisu realizovani efekati po osnovu planiranih prihoda od markiranja goriva, dividendi preduzeća u većinskom vlasništvu države, Zakona o igrama na sreću, kao ni efekti po osnovu oporezivanja neprijavljenog prihoda.

Prihodi od akcize na mineralna ulja i njihove derivate u julu bilježe nižu realizaciju u odnosu na jul 2021. godine u iznosu od 8,0 mil. € ili 49,5% kao posljedica umanjenja akcize na promet bezolovnog benzina i gasnih ulja. U odnosu na mjesečni plan za jul ova kategorija akcize je niža za 9,8 mil. €, i to usljed pomenutog umanjenja, ali i usljed uračunatih, a nerealizovanih efekata po osnovu markiranja goriva. Pored navedenog, neophodno je napomenuti da je akcizni povraćaj skoro trostruko veći u julu ove godine u odnosu na jul 2021. godine, zbog čega je i neto naplata dodatno umanjena.

IZDACI BUDŽETA u periodu januar – jul 2022 iznosili su 1146.1 mil. € ili 21,6% procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane niži su za 67 mil. € ili 5,5%. U odnosu na posmatrani period prethodne godine, izdaci su viši za 44,5 mil €, odnosno 4%.

U strukturi ukupne potrošnje, izdaci u okviru Tekućeg budžeta, budžeta državnih fondova i Rezerve iznose čine 90%, dok kapitalni budžet čini 10%. Niže izvršenje u naznačenom periodu dominantno se odnosi na niže izvršenje kod Transfera za socijalnu zaštitu u okviru budžeta Fonda PIO i Zavoda za zapošljavanje, zatim Bruto zarada, kao i Tekuće budžetske rezerve.

Kada je u pitanju Kapitalni budžet, realizacija je na nivou od 118,42 mil.€ i izvršenje je niže od plana za cca 28 mil.€, odnosno na nivou je od 80,5% plana za posmatrani period. Najznačajnije izdvajanje u okviru Kapitalnog budžeta odnosi se na realizovana plaćanja za potrebe projekta autoputa u iznosu od 63,78 mil € što je neznatno ispod plana. odnosno na nivou od 97,6% plana. Ostali kapitalni projekti realizovani su u iznosu od 54,65 mil €, što je na nivou od 66,8% plana.

Najznačajnija realizacija kapitalnih projekta, ne uzimajući u obzir projekta autoputa, osvarena je u okviru rekonstrukcije regionalnih i magistralnih puteva u iznosu od 32 mil €, što predstavlja 93,6% ostvarenja u odnosu na plan, zatim u oblati unapređenja turističke ponude realizovano je 5,9 mil €, što je 42% niža realiacija od plana, kao i za potrebe izgradnje i rekonstrukcije objekata obrazovanja i nauke izvršeno je 3,6 mil €, što je za 52% niže ostvarenje od plana.

Izdaci budžeta u julu 2022. godine iznosili su 178,6mil € i viši su u odnosu na plan za 3,4 mil €, odnosno 1,9%, dok su u odnosu na jul 2021. godine viši za 25 mil€, odnosno 16,3%. Veće izvršenje dominantno je uslovljeno prije svega višim izdvajanjima za Kapitalne izdatke i Rezerve, dok je niže izvršenje evidentirano u okviru Tekućih izdataka.

Shodno navedenom, uzimajući u obzir osvarene prihode i izvršena plaćanja, u julu mjesecu je ostvaren budžetski deficit od 12,8 mil €, odnosno 0,24% BDP-a, što je u odnosu na planirani suficita od 13,8 mil € slabije ostvarenje. Posmatrajući ukupno ostvareni rezultat u dosadašnjem periodu januar-jul 2022. godine, kumulativni budžetski deficit iznosi 57,8 mil €, odnosno 1,1% BDP-a, i niži je od plana za 134,1 mil €, odnosno 69,9%. U odnosu na isti period prethodne 2021. godine, budžetski deficit je niži za 61,5 mil€, odnosno 51,6%.

Prilog: GDDS 7 tabela

*Podaci u GDDS tabeli predstavljaju pregled prihoda i rashoda po ekonomskoj klasifikaciji u jednom mjesecu, u poređenju sa planom i istim periodom prethodne godine.